برخی در مورد قتل و کشتار در دوران ظهور افراط میکنند و از امام مهدی(عج) و یارانش چهرهای خشن ارائه میدهند؛ آنان به روایاتی استدلال میکنند که در آنها به کشته شدن بیشترمردم واینکه از کشتهها، پُشته ساخته میشود و جوی خون جاری می گردد، اشاره شده است.
برخی دیگر، تفریط می کنند و میگویند: حتی به مقدار خون در ظرف حجامت خونریزی نمیشود!
بررسی اخبار و روایات
اخباری که در آنها کشتار در حجم وسیعی مطرح شدهاند، بر دوقسم است:
الف) یک سری از آنها، مربوط به قبل از ظهور است و هیچ ربطی به دوران ظهور ندارند. این روایات عموماً ضعیف هستند و اگر هم این گونه نباشند، هیچ گونه ارتباطی با بحث ما، یعنی قتل ها در دوران حکومت امام مهدی(عج) ندارند.
ب) دستة دیگر مربوط به هنگام ظهور و حکومت امام مهدی(عج) میباشند که خود دو گونهاند:
1. روایاتی که از طریق اهل سنت است و بیشتر آنها، مشکل سندی دارد، و برخی دیگر، به پیامبر اکرم(ص) منتهی نمی شوند بلکه از افرادی مانند «کعب الاحبار» که در زمان آن حضرت مسلمان نشده بود، نقل شده است.
2. احادیثی که از طریق اهل بیت (ع) نقل شده است و در ادامه مقاله به آنها می پردازیم.
اندیشه تفریطی در کشتار به هنگام ظهور
گروهی معتقدند: امام مهدی(عج)، از طریق ولایت و تصّرف تکوینی، همه مردم را مطیع می کند و کارها را با اعجاز و از راههای غیر عادی انجام میدهد، بنابراین کشتار، خیلی اندک خواهد بود!
برای دریافت پاسخ به حدیثی از امام باقر(ع) متمسّک میشویم:
بشیر گوید: به امام باقر(ع) گفتم: «عدهای میگویند، هنگامی که آن امر روی دهد، همه کارها برای او درست و استوار میگردد و به اندازه یک ظرف حجامت هم خون نمیریزد»!
فرمود: «هرگز چنین نیست! سوگند به آن که جانم در دست اوست؛ کار به آنجایی انجامد که ما و شما عرق و خون بسته شده را پاک خواهیم کرد(کنایه از سختی ها و دشواری های جنگ است که موجب پدید آمدن عرق و ایجاد زخمهای خونین می شود)».
تمامی کارها در زمان قیام امام مهدی(عج) به خودی خود و با اعجاز صورت نمیپذیرد، هر چند در ولایت تکوینی حضرت و سایر امامان(ع) هیچ گونه تردیدی نیست.
مطابق روایات متعدد نمیتوانیم ادعا کنیم که در هنگام ظهور هیچ قتلی رخ نمی دهد؛ زیرا در آن دوران بحث از اجرای حدود الهی و اقامه عدل جهانی است و مسلما این امر عظیم ، بدون برطرف کردن موانع میسّر نمیشود.
از طرفی، تاریخ گواهی میدهد که پیامبر اکرم(ص) و معصومان(ع) سعی داشتهاند، امور را به طور عادی و در مسیر طبیعی انجام دهند.
به هر حال، لزومی ندارد که ادعا کنیم امام مهدی(عج) تمام کارهایش را از طریق اعجاز انجام میدهد و هیچ خونی ریخته نخواهد شد.
اندیشه افراطی در کشتار به هنگام ظهور
در احادیثی که از طریق اهل سنت رسیده است، خونریزیهای زیاد و وحشتناک ذکر شده است. اینک، به نقد و بررسی یکی از آنها می پردازیم؛
یوسف بن یحیی شافعی در کتاب «عقدالدرر» روایتی را از امیرمؤمنان(ع) درباره حوادث روم نقل میکند و میگوید: «پس مسلمانان، سه تکبیر میگویند و مانند ریگ و شن های روانی که از بلندیها فرو میریزند، داخل (روم) میشوند و در آنجا پانصدهزار جنگجو را می کشند و غنائم و اموال را به طور مساوی تقسیم میکنند، و به هر یک از آنان صدهزار دینار و صد کنیز و یا غلام میرسد.»
این روایت مشکل سندی دارد و از نظر محتوا قابل اعتماد نیست، پیداست که جاعلان این گونه احادیث در خدمت حکومتهای ظالم بودهاند و به جهت توجیه پارهای از جنگهای پس از پیامبر اکرم(ص) این چنین احادیث مجعولی را وارد کتابهای روایی کردهاند.
خلاصه این که یک دسته از روایات در مورد خونریزیها، مربوط به دوران قبل از ظهور است و دسته دیگر از مجعولات و اسرائیلیات است که با هدف و انگیزههای مختلف مانند خدشهدار کردن چهره نهضت جهانی و حکومت حضرت مهدی(عج) و یا توجیه کشتارها در فتوحات سابق و... وارد کتابهای روایی شده است.
برنامه امام (عج) برای قیام
یقیناً، پیش از ظهور و مقارن آن ، ستمگران خونریزی بر دنیا حاکماند که از هیچ جنایتی فرو نمی گذارند. حال امامی که قیام میکند در برابر این همه کج روی ها و بیدادگریها، چگونه باید برخورد کند تا جهان را پر از عدل و داد سازد؟
بیتردید معاندانی که دستشان به خون بشریت آلوده است و یا مقامشان به خطر افتاده ، در مقابل حرکت اصلاح گرانه امام(عج) ایستادگی میکنند.
بنابراین، امامی که قیام میکند و مأموریت تشکیل حکومت جهانی اسلام را دارد، باید برنامه داشته باشد. در این جا مروری به این برنامه ها خواهیم داشت:
الف) تربیت سپاهیان و تدارک مقدمات نبرد
امام مهدی(عج) برای به ثمر رساندن انقلاب جهانی، ناگزیر از جنگ خواهد بود و در مقابلش، دشمنان تا دندان مسلح با در دست داشتن امکانات گستردة اقتصادی ، نظامی و سیاسی، پرچم مخالفت برمیدارند و مانع اصلاح گری امام مهدی(عج) می شوند. لذا قبل از قیام، جنگاوران دریادل و کارآمدی، تربیت می شوند و تعداد آنان در برخی 10هزار نفر و در تعدادی 100 هزار نفر و.. ذکر شده است.
ب) تجهیزات جنگی و وسیله دفاعی
تجهیزات آنان طبق روایتی از امام صادق(ع)، از آهن – اما نه آهن شناخته شده – است که اگر یکی از آنان، با آن بر کوهی ضربه زند، آن را دو نیم می کند.
ج) قاطعیت امام در رویارویی با دشمنان
امام مهدی(عج) به اقامه حدود الهی میپردازد و در برخورد با دشمنان از یک نوع مجازات استفاده نمیکند بلکه نسبت به جرم اشخاص، مجازات متناسب را اجرا میکند.
ائمه اطهار(ع) مایه رحمتاند و مقتضی رحمت آنان برداشتن موانع از سر راه است.
با توجه به شرایط ویژه ظهور، قاطعیت امام(عج) با دشمنان و ایجاد رعب و وحشت در میان آنان، هر مخالف ستمکاری را به تسلیم وا میدارد.
بنابراین، اکثریت مردمِ مظلوم و ستمدیده از کسانی خواهند بود که امام مهدی(عج) آنان را مورد لطف قرار میدهد و تنها گروهی اندک مقاومت نشان میدهند و این جاست که چاره ای جز شمشیر نیست.
چکیده سخن
پس از بررسی روایات، چنین بدست میآید که درباره حجم و عدد قتل و کشتار، افراط و تفریط شده و واقع، چیزی دیگر است. سیاست امام مهدی(عج)، سیاست پیامبر اکرم(ص) است. گاهی مقتضای عدالت و گستردن عدالت برجامعه این است که دشمنان لجوج- که هرگز با حکومت حضرت مهدی(عج) کنار نمیآیند و البته عدد آنان هم زیاد نیست- کشته شوند ولی متأسفانه مبالغه بسیاری در این زمینه شده است.
آیت الله نجم الدین طبسی
منبع:1. غیبت نعمانی، ص 283. 2. عقدالدرر، ص 189. 3. بصائر الدرجات، ص141.
منبع 2:rasekhon.net